Hierapolis Antik Kenti ve Pamukkale Travertenlerinde Küresel İklim Değişikliği Tehlikesi

Pamukkale Travertenlerinin hemen yanında bulunan Hierapolis Antik Kentine ait kalıntıların çoğunluğunun Roma döneminden kaldığı bilinmektedir. Karşı koyulamaz bir doğa harikası olarak nitelendirilen Pamukkale Travertenleri ve Roma döneminden günümüze kadar ulaşmış olan Hierapolis Antik Kenti kalıntıları, UNESCO tarafından Dünya Kültürel ve Doğal Miras listesine yerleştirilmiştir. 2 bin yıl öncesinde Bergama Krallığı tarafından kurulmuş olan bu antik kent, döneminin en ünlü termal sağlık merkezi olarak görev yapmıştır. Öyle ki şifalı olduğu inanılan birçok kaynağa sahip olması neticesinde binlerce yıl boyunca Anadolu’nun birçok noktasından ziyaretçi akınına uğramıştır. Aynı zamanda günümüzde de termal turizm açısından önemli destinasyonlardan biridir ve halen önemli ölçüde ziyaretçiye ev sahipliği yapmaktadır. (TOPAL)

Hierapolis döneminin en büyük ticaret merkezlerinden biriydi. Özellikle bu kentte tekstil, ticaretin önemli bir kısmına karşılık gelmesinin yanı sıra halı, kilim dokuması ve boyaması çok ileri bir düzeyde gerçekleştirilmiştir. Kente konum bazında da bakıldığında önemli bir köprü görevi üstlenmesiyle beraber hem kent içerisinde yer alan şifalı sular hem de Apollon’un bilicilik faaliyetleri sayesinde kısa bir süre içerisinde Hierapolis Antik Kenti büyük ölçüde gelişim göstermiştir. Helenistik dönemden sonra Roma döneminde “Holy City” ünvanını kazanan kent, Bizans döneminde de “Piskoposluk” merkezi olmuştur. (BAL, 2013)

Hierapolis Antik Kenti dendiği zaman akla ilk gelen yerlerden biri de eşsiz, doğa harikası güzelliğe sahip olan Pamukkale Travertenleridir. Karstik bir bölgede yer alan Pamukkale Travertenleri, kalsiyum karbonatlı suların hava ile temas etmesi sonucu çökelerek birikmesiyle meydana gelmektedir. Böylece Travertenler herkesin bildiği kar beyaz görüntüye sahip olurlar. Ancak günümüze geldiğimizde maalesef bu kar beyaz görüntünün yerini pis ve kirli bir görüntüye bıraktığı bilinmektedir. Bunun temelinde yatan en önemli nedenler ise küresel iklim değişikliği ve çevre kirliliğidir. Arabaların, otobüslerin, fabrikaların havaya yaymış oldukları zehirli gazlar, ozon tabakasının incelmesi sonucunda dünyaya ulaşan ultraviyole ışınların etkileşimleri, suyun akış miktarının ve kontrolünün sağlanamayışı, günlük çok sayıda ziyaretçi beraberinde çeşitli bakterilerin ve mantar enfeksiyonlarının buraya taşınması ve Pamukkale’yi oluşturan tabakayla etkileşime girmesi, ziyaretçilerin pis ayakkabı ve terliklerle bu alana girmesi, çevreye yapılan fazla sayıdaki otel yapılaşması ve otellerin Pamukkale sularını çekmesi Pamukkale Travertenlerinin sonunu getirmeye zemin hazırlamaktaydı. Durum öyle vahim bir hal almıştı ki 1990’lı yıllardan sonra kar beyazı görüntüsünü gittikçe kaybetmeye başlayan Pamukkale Travertenleri, UNESCO Dünya Mirasları Listesinde çıkarılma tehlikesiyle burun buruna gelmiş olmasının yanı sıra burayı ziyaret eden turist sayısında da gün geçtikçe azalmalar dikkat çekici boyutlara erişmiştir. Bunun için de valilik bir komisyon oluşturarak bu tehdidi bertaraf etmek için çeşitli uygulamalara gitti. Bunlardan biri de çevre kirliliğinin bir numaralı dostu olan araçların bu alana girişinin kapatılması oldu. (Kar Beyazı: Pamukkale, 2019)

Doğanın bize sunmuş olduğu bu eşsiz güzelliği, küresel ısınma ve çevre kirliliğinin öngörülemez etkilerinden önce harekete geçerek koruyalım, kollayalım. Ne demişler, Geç olmadan harekete geç…

---

Kaynakça

BAL, K. (2013). Hierapolis / Pamukkale (Rehber Öğrenci Uygulama Gezisi).

Kar Beyazı: Pamukkale. (2019, Mart 6). Legambıente Prato: https://www.legambienteprato.it/?p=4568 adresinden alındı

Pamukkale Hierapolis Antik Kenti-Denizli. (2013, Ocak 28). Türkiye Kültür Portalı: https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/denizli/gezilecekyer/pamukkale-hierapolis-antik-kenti adresinden alındı

TOPAL, G. (tarih yok). Hierapolis Antik Kenti. İstanbul: İstinye Üniversitesi.